𝗟𝗔𝗧𝗛𝗔𝗟𝗔𝗜𝗡: "Karangyaan ng Iilan, Pasanin ng Bayan: Ang Lihim sa Likod ng Politikal na Kapangyarihan" ni Jewel Mae Abellonar

 

Inilathala ni: Rich Antonette Pescasiosa 

Petsang Inilathala: Oktubre 3, 2025

Oras na Inilathala: 3:15 PM

Bawat pag-𝘴𝘤𝘳𝘰𝘭𝘭 sa 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 ay parang pagharap sa isang malupit na salamin ng realidad; habang milyon-milyong Pilipino ang nakikipagbuno sa gutom, kawalan ng trabaho, at sunod-sunod na pagbaha dahil sa bagyo. Patuloy pa rin ang lantarang pagpapakasasa sa yaman ng iilang anak ng politiko. Magarang kotse. 𝘋𝘦𝘴𝘪𝘨𝘯𝘦𝘳 𝘣𝘢𝘨𝘴. Mga 𝘵𝘳𝘢𝘷𝘦𝘭 𝘣𝘭𝘰𝘨𝘴 na tila pelikula na sa dami ng eksena. Ang lahat ng ito ay hindi simpleng pagpapakita ng kaganahan; sila ay paalala ng pagiging malala ng agwat sa pagitan ng mayroong pribilehiyo at ng karaniwang Pilipino. 

Ngunit ito ay hindi basta pang araw-araw na eksena o trend sa social media. Ito ay bunga ng isang sistemang bulok at umiiral sa matagal na panahon. Isang siklo ng kapangyarihan na naipapasa nang paulit-ulit mula henerasyon hanggang sa susunod na henerasyon. 

 𝘿𝙔𝙉𝘼𝙎𝙏𝙔 101

Sa patuloy na pagtukoy sa ugat ng isyung ito, ating balikan ang konsepto ng political dynasties. Ayon sa datos ng Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ), 8 sa bawat 10 kongresista ay mula sa political dynasties. Sa ganitong sistema, hindi na bago o nakagugulat pa ang paglitaw ng tinatawag na “𝘯𝘦𝘱𝘰 𝘣𝘢𝘣𝘪𝘦𝘴”; mga anak ng politiko na awtomatikong nakikinabang sa impluwensya ng kanilang pamilya. Hindi nila kinakailangang maghirap para mapansin; madalas, kahit kulang sa karanasan at kakayahan, ay agad pa ring itinatanghal bilang opisyal o personalidad. Habang para sa karaniwang Pilipino, ang pangarap na makapaglingkod ay tila imposibleng makamit nang walang pera o malakas na koneksyon.

𝙆𝙀𝙔𝘽𝙊𝘼𝙍𝘿 𝙒𝘼𝙍𝙍𝙄𝙊𝙍𝙎

Kung sa larangan ng politika sila’y protektado ng pangalan at koneksyon, sa larangan naman ng publiko ay wala silang ligtas. Ang galit ng taumbayan ay sumiklab nang matindi sa social media matapos kumalat ang mga larawan nina Gela Alonte at Claudine Co na nagpapakita ng marangyang pamumuhay, habang ang bansa ay binabaha at iniimbestigahan ang mga “𝘨𝘩𝘰𝘴𝘵 𝘱𝘳𝘰𝘫𝘦𝘤𝘵𝘴”.

Dito naglakas-loob ang netizens na tuligsain ang mga nepo babies: sa anyo ng 𝘮𝘦𝘮𝘦𝘴, 𝘤𝘢𝘭𝘭-𝘰𝘶𝘵𝘴, at komentaryo, binunyag nila ang galit laban sa mga tinaguriang “𝘯𝘦𝘱𝘰 𝘣𝘢𝘣𝘪𝘦𝘴.” Ang dating mga tahimik na mamamayan ay biglang nagkaroon ng tinig, at ang social media ay nagsilbing bagong entablado ng protesta laban sa kawalan ng hustisya.

𝗘𝗣𝗘𝗞𝗧𝗢 𝗦𝗔 𝗟𝗔𝗬𝗟𝗔𝗬𝗔𝗡

Ngunit higit pa sa ingay ng social media, may mas konkretong epekto ang dinastiya at nepotismo, at ito’y direktang nararamdaman ng mga mamamayan na nasa laylayan. Ang resulta ng kapangyarihang minana ay ang kapalpakan sa serbisyo para sa publiko, kakulangan sa pondo, tambak na palpak na proyekto, at paggamit ng mga tinipid na materyales. 

Sa madaling salita, habang sila ay namumuhay sa karangyaan, kapangyarihan, at kasakiman, ang taumbayan naman ay lumulubog sa baha at kahirapan. Ang bawat hinaing online ay repleksyon lamang ng mas malalim na sugat; isang sistemang bulok na paulit-ulit na nagpapahirap sa bayan.

𝗣𝗨𝗧𝗨𝗟𝗜𝗡 𝗔𝗡𝗚 𝗦𝗨𝗠𝗣𝗔!

Kung pababayaan ang ganitong sistema, lalo lamang titibay ang kanilang kapangyarihan at lalo silang aangat habang tayo ay nagdurusa at lumulubog. Ngunit kung kikilos ang bawat isa, may pag-asa. Dapat simulan sa pagpapatupad ng batas laban sa political dynasties na matagal nang nakabinbin na malinaw na nakasaad sa 1987 Konstitusyon. 

Kasunod nito, kailangang palakasin ang transparency sa gobyerno at muling gisingin ang kapangyarihan at palakasin ang boses ng bawat botante; ang kapangyarihang bumoto batay sa kakayahan at plataporma, hindi sa apelyido o bayad.

Kung sabay-sabay nating isusulong ang mga hakbang na ito, maaari nating maputol nang tuluyan ang sumpa ng katiwalian at maitatag ang gobyernong tunay na nagsisilbi sa mamamayan. 

𝗛𝗜𝗡𝗗𝗜 𝗠𝗔𝗕𝗜𝗕𝗜𝗟𝗜 𝗔𝗡𝗚 𝗧𝗔𝗨𝗠𝗕𝗔𝗬𝗔𝗡

Sa huli, ang mga 𝘯𝘦𝘱𝘰 𝘣𝘢𝘣𝘺 ay hindi lamang simbolo ng pribilehiyo; sila ay malinaw na salamin ng sistemang matagal nang bulok at nagpapahirap sa bayan. Ang kanilang mga larawan na kumikislap sa karangyaan ay tila kurtinang pilit na tinatakpan ang tunay na boses ng mamamayan: Ang panawagan para sa maayos na serbisyo, ang sigaw para sa hustisyang hindi kailanman kayang bilhin ng kahit anong salapi, at ang pag asa na wakasan ang katiwalian ng ilang pamilya sa kapangyarihan at kasakiman. 

Ngunit sa kabila ng kanilang kinang at kapangyarihan, hindi nila kayang patahimikin ang lumalakas na tinig ng taumbayan. Isang tinig na patuloy na mananawagan ng hustisya, pantay na oportunidad, at tunay na pagbabago.

Kung sabay-sabay na kikilos ang bawat Pilipino; sa pagboto ng tama at nang tama, sa pagtutol laban sa katiwalian, at sa paniningil ng kasagutan. Maaari nating maputol nang tuluyan ang dinastiya at nepotismo. Sapagkat ang tunay na kapangyarihan ay hindi kailanman nasa apelyido. Kundi nasa sambayanang hindi mabibili, hindi matatakot, at hindi pasisiil hanggang makamtan ang gobyernong para sa lahat, hindi para sa iilan.

MGA SANGGUNIAN:

[1] Philippine Center for Investigative Journalism. (2025, May 20). Obese dynasties of the Philippines are crowned again, but reform hopes rise 2028 polls. PCIJ. https://pcij.org/2025/05/20/obese-dynasties-of-the-philippines-results-crowned-again-but-reform-hopes-rise-2028-polls 

[2] Philippine Center for Investigative Journalism. (2025, January 26). 113 out of 149 Philippine cities also ruled by political dynasties. PCIJ. https://pcij.org/2025/01/26/113-out-of-149-philippine-cities-also-ruled-by-political-dynasties 

[3] South China Morning Post. (2025, January 25). Why Filipinos flood social media to shame ‘nepo babies’ amid US$9.5 billion scandal. SCMP. https://www.scmp.com/week-asia/people/article/3323862/why-filipinos-flood-social-media-shame-nepo-babies-amid-us95-billion-scandal 

[4] Cebu Daily News / Inquirer.net. (2025, February 3). Public outrage erupts over ‘nepo babies’ flaunting wealth amid corruption scandals. Inquirer.net. https://cebudailynews.inquirer.net/654866/public-outrage-erupts-over-nepo-babies-flaunting-wealth-amid-corruption-scandals 

[5] Philippine Daily Inquirer. (2025, February 5). Narcissistic disorder: The psychology behind nepo babies. Inquirer.net. https://newsinfo.inquirer.net/2107314/narcissistic-disorder-the-psychology-behind-nepo-babies 

[6] Center for Media Freedom and Responsibility. (2025). PCIJ’s in-depth review maps political dynasties’ grip on power. CMFR. https://cmfr-phil.org/media-ethics-responsibility/journalism-review/pcijs-in-depth-review-maps-political-dynasties-grip-on-power