𝗞𝗢𝗟𝗨𝗠: “Edukasyong Alanganin: Puhunan o Pasanin” ni Reinaleth Gene L. Romero

 

Disenyo ni: Janaeka Villanueva

Inilathala ni: Lady Yoohee Catapang

Petsang Inilathala: Setyembre 8, 2025

Oras na Inilathala: 12:46 pm

Sinasabing edukasyon ang pinakamainam na puhunan upang masiguradong may patutunguhan. Kung wala tayong matatag at maayos na kurikulum, hindi natin masisiguro na ang mga mag-aaral ay magkakaroon ng sapat na kaalaman at kasanayan para sa kanilang hinaharap.

Noong Hunyo 5, 2025, naghain si Senate President Pro Tempore Jinggoy Estrada ng panukalang batas na naglalayong alisin ang Senior High School (SHS) sa sistemang pang-edukasyon ng Pilipinas, bunsod ng mga isyung kaugnay sa implementasyon at umano’y kabiguang maisakatuparan ang mga layunin nito. Bagama’t maaaring tingnan ito ng ilan bilang praktikal na hakbang, lumilitaw na ito ay isang panandaliang solusyon sa mas malalim na problema ng sistema ng edukasyon.

Ang mga hamon sa pagpapatupad ng SHS ay hindi sapat na batayan upang ito ay tuluyang alisin. Isa sa mga pangunahing layunin ng programang ito ay ang maipantay ang ating sistema sa pandaigdigang pamantayan sa edukasyon. Sa pamamagitan ng SHS, naging mas malinaw ang landas ng mga mag-aaral patungo sa kolehiyo, trabaho, o negosyo—at naging daan ito upang makasabay sa pandaigdigang kompetisyon.

Hindi maaaring paulit-ulit na baguhin ang ating kurikulum tuwing may kakulangan. Sa halip, nararapat itong paghusayin at patatagin. Sa kasalukuyang panahon, mahalagang manatili ang SHS upang tulungan ang kabataan na matukoy ang kanilang mga interes at magiging direksyon sa hinaharap.

Ang pag-aalis sa SHS ay maaaring magresulta sa pagkawala ng mga oportunidad para sa mga mag-aaral. Ayon kay Senate President Pro Tempore Jinggoy Estrada, ang karagdagang dalawang taon ay dagdag na pasanin sa oras at gastusin para sa mga magulang at mag-aaral. Bagama’t totoo ito para sa ilan, mahalagang tandaan na ang edukasyon ay isang pamumuhunan—isang paghahandang kinakailangan upang makamit ang mas magandang kinabukasan.

Sa halip na tanggalin, nararapat na pagtuunan ng pansin ang mga konkretong reporma para mapabuti ang pagpapatupad ng SHS. Maaaring isaalang-alang ang pag-aayos sa nilalaman ng kurikulum, pagdaragdag ng mga pasilidad, at pagpapatibay ng mga pangunahing asignatura upang mas tumugma ang mga ito sa landas na nais tahakin ng mga estudyante.

Isa sa mga patunay ng patuloy na hamon sa kalidad ng edukasyon sa bansa ay ang resulta ng Programme for International Student Assessment (PISA) noong 2023, kung saan nasa ika-76 na puwesto ang Pilipinas sa 81 na bansa sa larangan ng reading comprehension. Sa halip na bumalik sa dating 10-taong sistema ng basic education, mainam na tugunan ang ugat ng suliranin—ang mabagal na reporma at ang hindi pa rin ganap na matatag na kurikulum.

Sa isang bansang patuloy na umuunlad tulad ng Pilipinas, mahalaga ang pagbabago, ngunit mas mahalaga ang pagkakaroon ng pangmatagalang solusyon. Ang edukasyon ay pundasyon ng bawat bansa. Kaya sa halip na burahin ang SHS, dapat itong pagbutihin sa pamamagitan ng sapat na kagamitan, masusing pagsasanay para sa mga guro, at pagtutok sa kalidad ng pagtuturo.

Bawat mag-aaral ay may karapatang makatanggap ng dekalidad na edukasyon—at nagsisimula ito sa isang matatag, makabuluhan, at planadong kurikulum.

[:Mga Sanggunian:]

[1.] Congressional Policy and Budget Research Department. (2024, October). Philippines’ performance in the 2018 and 2021 PISA (Facts & Figures No. 11). House of Representatives, Philippines. https://cpbrd.congress.gov.ph/wp-content/uploads/2024/10/FF2024-11-Philippines-Perf-in-the-2018-and-2021-PISA.pdf

[2.] GMA Integrated News. (2025, June 6). Jinggoy seeks removal of SHS in basic education. GMA News Online. https://www.gmanetwork.com/news/topstories/nation/948479/jinggoy-seeks-removal-of-shs-in-basic-education/story/

[3.] Journal Daily News Online. (2025, June 6). Jinggoy files bill seeking removal of Senior High School education. https://journaldailynewsonline.com.ph/index.php/2025/06/06/jinggoy-files-bill-seeking-removal-of-senior-high-school-education/

𝗞𝗢𝗟𝗨𝗠: "Flood Control o Fund Control?" ni Ayessa Julianna V. Rivera

Disenyo ni: Irish Pastor Republíca

Inilathala ni: Kyla Shane Recullo

Petsang Inilathala: Setyembre 3, 2025

Oras na Inilathala: 6:10 PM

Isa na namang malakas na ulan, isa na namang baha. Para bang naging bahagi na ng ating buhay ang ganitong siklo—ulan, baha, traffic, pagkasira ng kabuhayan, at paulit-ulit na pag-asa na may magbabago. Hindi lang ito isyu ng klima at imprastruktura, kundi ng katiwalian at kalbaryo ng kawalan ng pananagutan.

Taun-taon, ang ilang komunidad ay paulit-ulit na nilulubog sa baha dahil sa kawalan ng maayos na drainage system at disenteng relocation program.

Ayon sa GMA news online at datos mula sa ilang advocacy groups, ang ilang drainage infrastructure sa National Capital Region (NCR) ay hindi na akma sa bigat ng ulan dala ng climate change at ang ilang relocation site ay kadalasang limitado sa pangunahing pangagailangan. Dito pumapasok ang mas malaking isyu: ang sistemikong kapabayaan. Habang pinupuri ang katatagan ng tao, nakakalimutang obligasyon ng pamahalaan na tiyakin ang seguridad at kaligtasan ng bawat mamamayan.

Hindi maikakaila na malaking halaga na ang ginugugol ng pamahalaan para sa flood control. Ayon sa ulat ng Oblique Asia, umabot na sa ₱556 bilyon ang inilaan ng gobyerno para sa flood control simula 2022—isa sa pinakamalaking budget sa buong mundo. Ngunit sa kabila nito, nananatiling “kritikal na hindi handa” ang bansa laban sa mga matitinding pagbaha. Bukod sa mabagal na implementasyon, lumutang din ang isyu ng “ghost projects.” Sa mga ulat ng Senado at media, may mga flood control projects sa Bulacan na idineklarang tapos ngunit wala naman talagang naipatayo. Ang ilan pa ay may parehong halaga ng kontrata sa magkaibang lugar—parang copy-paste na lang ang ginawang dokumento. Kung sa ordinaryong tao, ang tawag dito ay simpleng panloloko. Sa gobyerno, tinatawag itong “proyekto.”

Kamakailan, pinuna rin ng Quezon City LGU ang ilang proyekto ng DPWH na isinagawa nang walang sapat na koordinasyon. Isa sa mga halimbawa ang ₱95.99-milyong pumping station sa Matalahib Creek, na imbes makatulong ay lalo pang nagpapalala sa daloy ng tubig. Sa puntong ito, malinaw: hindi kakulangan ng resiliency ng Pilipino ang problema, kundi kakulangan ng direksyon ng gobyerno. Ang masakit na katotohanan: may pondo, ngunit kulang ang proteksyon. Hindi mo na kailangang maging eksperto para maunawaan ang kalokohan. Ang mismong proyektong pinondohan para pigilan ang pagbaha ay nalulunod sa sarili nitong layunin. Kaya’t kapag ang ipinagmamalaking proyekto ay nilalamon ng tubig ulan, anong klaseng panloloko ito sa mamamayan?

Resilience ay dapat huling depensa, hindi unang sandigan. Ang tunay na solusyon ay hindi lang nakasalalay sa tapang ng tao, kundi sa maayos na sistema: modernisadong drainage, integrated flood control, disiplina sa urban planning, at higit sa lahat, isang gobyernong marunong gumamit ng pondo nang tama. Kung hindi, ang “flood control” ay mananatiling “fund control”—malaking budget na inuukit sa papel, ngunit hindi nakikita sa lupa. At sa bandang huli, ang nagdurusa ay hindi ang mga opisyal na kumita, kundi ang mamamayang nalunod—hindi lang sa baha, kundi sa paulit-ulit na pangakong walang katuparan. Kaya oras na para itanong ng bawat Pilipino: hanggang kailan tayo magpapaloko? Kung kaya nating bumangon sa bawat baha, kaya rin nating maningil at manawagan ng hustisya. Sapagkat ang tunay na resiliency ay hindi lang pagtitiis—kundi pagtindig laban sa katiwalian at kapabayaan.

MGA SANGGUNIAN:

[1] GMA News Online. (2024, July 17). Metro Manila flood projects cannot handle major flooding — expert. GMA Integrated News. https://www.gmanetwork.com/news/topstories/metro/914839/metro-manila-flood-projects-cannot-handle-major-flooding-expert/story

[2] GMA News Online. (2024, July 24). Senators lament lack of masterplan against flooding. GMA Integrated News. https://www.gmanetwork.com/news/topstories/nation/915148/senators-lament-lack-of-masterplan-against-flooding/story

[3] Oblique Asia. (2023, November 16). PH spent ₱556 billion on flood control, still “critically unprepared” against disasters. Oblique Asia. https://www.oblique.asia/articles/philippines-556b-flood-control-unprepared

[4] Philippine Star. (2025, August 18). Quezon City flags DPWH flood control projects without LGU approval. The Philippine Star. https://www.philstar.com/metro/2025/08/18/2466212/quezon-city-flags-dpwh-flood-control-projects-without-lgu-approval

𝗗𝗜𝗕𝗨𝗛𝗢: "Takdang Aralin" ni Irish Republica

Inilathala ni: Rich Antonette Pescasiosa 

Petsang Inilathala: Setyembre 2, 2025

Oras na Inilathala: 11:25 AM

𝗖𝗢𝗟𝗨𝗠𝗡: “Danger Behind the Screen” by Althea Mae H. Celestial

 

Published by: Mherry Vhine Macalalag 

Date Published: September 2, 2025

Time Published: 9:24 AM

Every single decision that we make, whether big or small can affect someone else. In today’s digital world, where messages are sent in seconds and words linger forever online, one reckless comment can destroy a person’s confidence, mental health, or even their life. This is why thinking carefully before clicking “send” is more important than ever. 

Cyberbullying isn’t just a buzzword—it’s a real and growing threat that thrives on thoughtless actions. The continuous spreading of online bullying will lead to a serious problem that’ll have a big impact on the victims. What’s most alarming is that cyberbullying doesn’t discriminate—anyone can be targeted.

According to a poll released by the United Nations Children's Fund (UNICEF) on September 6, 2019, one in three young people across 30 countries reported being victims of online bullying. Even more alarming, one in five said they had skipped school because of the cyberbullying and violence they faced.

These numbers highlight just how serious and widespread this issue is. They prove that cyberbullying isn't just an online problem—it’s a mental health crisis. It can shatter a person’s well-being and drastically lower their quality of life. The emotional toll doesn’t fade quickly; healing can take months or even years. And for some, the scars never fully go away.

UNICEF also reports that cyberbullying affects nearly half of children aged 13 to 17, with rates almost equal across genders—44% of males and 43% of females. Among these victims, one in three experienced verbal abuse online, while one in four were targeted with sexual messages. 

These statistics reveal just how deeply cyberbullying affects all kinds of young people, exposing them to emotional harm and even exploitation. They also uncover a harsh truth: bullying doesn’t discriminate by age or gender. If you're targeted, there are often no signs and no warnings, it’ll strike at any time.

That’s why, if you ever find yourself on the receiving end, it’s important to stay aware and protect your peace. Know that you don’t have to face it alone. Reach out to trusted friends, family members, or professionals. Seeking help isn’t a sign of weakness, it’s a step toward healing.

But beyond healing, there’s a larger truth we must all face: cyberbullying doesn’t just hurt feelings—it ruins lives. There have been cases where young victims couldn’t take the pain any longer and made the heartbreaking decision to end their lives. Their names become hashtags, but for their families, the grief lasts forever. If we continue to treat online cruelty as “just words,” we’ll keep losing more people to silence and shame. 

Every comment has weight. Every message has an impact. And every one of us has the responsibility to choose kindness.

We should always apply the principle of “thinking a hundred times” before acting. Especially in the digital world, where our words can reach hundreds in seconds and leave scars that last for years. Every online interaction should reflect the same empathy and respect we offer in face-to-face conversations. 

Social media is a powerful tool, but its power depends on how we use it. We can choose to build others up, or tear them down. We must not waste the opportunity that technology gives us to connect, share, and grow. Instead of spreading fear, toxicity, or hate, let’s use our platforms to raise awareness, lift others, and stand against online cruelty.

Because the truth is, being kind is free—but the cost of cruelty is far too high. If each of us commits to making the internet a safer space, we can help end the toxic culture that allows cyberbullying to thrive. It starts with one small decision: speak up, reach out, and always choose compassion. Change doesn’t begin with hashtags. It begins with us.

[:REFERENCES:]

[1] Asasher. (2023, September 28). Types of bullying: How to recognize and stop bullying in the classroom. https://www.cceionline.com/types-of-bullying-how-to-recognize-and-stop-bullying-in-the-classroom-2/#:~:text=Bullying%20behaviors%20can%20range%20from,verbal,%20relational,%20and%20cyberbullying.

[2] UNICEF. (2019, September 6). Online bullying remains prevalent in Philippines, other countries. https://www.unicef.org/philippines/press-releases/online-bullying-remains-prevalent-philippines-other-countries#:~:text=In%20the%20Philippines%2C%20latest%20national,females%20(43%20per%20cent).

𝗗𝗜𝗕𝗨𝗛𝗢: "Nakakatunaw na init" ni Meynard Yojan Marco

 

Inilathala ni: Jeliana Atabay

Petsang Inilathala: Setyembre 1, 2025

Oras na Inilathala: 5:57 PM

𝗣𝗔𝗡𝗜𝗧𝗜𝗞𝗔𝗡: “Sa Likod ng mga Papel at Luha” ni Hayden Jam R. Recto

Inilathala ni: Francen Anne Perez

Petsang Inilathala: Setyembre 1, 2025

Oras na Inilathala: 2:20 PM

Kategorya: Tula

Paksa: Mga pagsubok ng estudyante sa gitna ng pagod

Sa bawat gabing halos wala nang tulog,

Nakikibaka sa dami ng sulat at aral.

Pikit ang mata pero pilit pa ring lumalaban,

Dahil sa isip, sayang kung lahat ay bibitawan.

Nakakapagod, paulit-ulit lang ang ikot,

Parang nakakulong sa silid ng mga tanong.

Gusto nang sumuko, gusto nang huminto,

Ngunit may boses na nag-uudyok: “Ipagpatuloy mo.”

Ang tiyan ay madalas na nananabik,

Kasabay ng utak na wari’y malulupig ng bigat.

Ngunit sa loob ko, mas nangingibabaw ang tinig ng pangarap,

At iyon ang pangarap na ayaw kong mabaon sa dilim.

Sa likod ng lahat, nariyan ang pamilya,

Sila ang dahilan kung bakit ako nagpupunyagi.

Sa bawat hikbi at pagtitiis,

Naka-ukit sa puso: “Hindi ka pwedeng sumuko.”

Oo, minsan iniisip ko, kailan matatapos?

Kailan hihinto ang unos ng gawain at pagsusulit?

Pero sa bawat luha, natutunan ko ring yakapin,

Na lahat ng hirap ay may kapalit na pag-asa.

Buhay estudyante—sugat na walang pahinga,

Ngunit sugat ding unti-unting naghihilom.

Sa hangganan ng mga gabing binabalot ng luha at puyat,

May bukas na magbubunga ng tagumpay.

𝗗𝗜𝗕𝗨𝗛𝗢: “Dalawang Mundo sa Gitna ng Bagyo” ni Shekinah Samantha H. Olajide

 

Inilathala ni: Sophia Garcia

Petsang Inilathala: Agosto 30, 2025

Oras na Inilathala: 4:09 PM